經號:   
   (SN.46.52 更新)
相應部46相應52經/法門經(覺支相應/大篇/修多羅)(莊春江譯)[SA.713]
  那時,眾多比丘午前時穿衣、拿起衣鉢後,為了托鉢進入舍衛城。
  那時,那些比丘想這個:「在舍衛城為了托鉢行走大致上還太早,讓我們前往其他外道遊行者們的園林。」
  那時,那些比丘前往其他外道遊行者們的園林。抵達後,與那些其他外道遊行者一起互相問候。交換應該被互相問候的友好交談後,在一旁坐下。那些其他外道遊行者對在一旁坐下的那些比丘說這個:
  「道友們沙門喬達摩為弟子們教導這樣的法:『來!比丘們!你們捨斷心的隨雜染慧的減弱的五蓋後,請你們如實修習七覺支。』道友們!我們也為弟子們教導這樣的法:『來!學友們!你們捨斷心的隨雜染、慧的減弱之五蓋後,請你們如實修習七覺支。』道友們!這裡,沙門喬達摩的與我們的,什麼是差別,什麼是不同,什麼是區別呢?即:法的教說比法的教說,教誡比教誡。」
  那時,那些比丘們對那些其他外道遊行者的所說,既不歡喜,也不斥責。不歡喜、不斥責後,從座位起來後離開:「我們在世尊面前將知道這所說的義理。」
  那時,那些比丘在舍衛城為了托鉢行走後,餐後已從施食返回,去見世尊。抵達後,向世尊問訊後,在一旁坐下。在一旁坐下的那些比丘對世尊說這個:
  「大德!這裡,我們午前時穿衣、拿起衣鉢後,為了托鉢進入舍衛城。大德!那些我們想這個:『在舍衛城為了托鉢行走大致上還太早,讓我們前往其他外道遊行者們的園林。』大德!那時,我們前往其他外道遊行者們的園林。抵達後,與那些其他外道遊行者一起互相問候。交換應該被互相問候的友好交談後,在一旁坐下。大德!那些其他外道遊行者對在一旁坐下的我們說這個:『道友們!沙門喬達摩為弟子們教導這樣的法:「來!比丘們!你們捨斷心的隨雜染、慧的減弱的五蓋後,請你們如實修習七覺支。」我們也為弟子們教導這樣的法:「來!學友們!你們捨斷心的隨雜染、慧的減弱的五蓋後,請你們如實修習七覺支。」道友們!這裡,沙門喬達摩的與我們的,什麼是差別,什麼是不同,什麼是區別呢?即:法的教說比法的教說,教誡比教誡。』大德!那時,我們對那些其他外道遊行者的所說,既不歡喜,也不斥責。不歡喜、不斥責後,從座位起來後離開:『我們在世尊的面前將知道這所說的義理。』」
  「比丘們!這麼說的其他外道遊行者們應該被這麼回答:『道友們!但,有法門,由於該法門五蓋成為十個,七覺支成為十四個。』比丘們!被這麼問,其他外道遊行者們既將會不解答,且更會來到惱害,那是什麼原因?比丘們!那個正如不在[感官的]境域中那樣。比丘們!我不見那個:在包括天,在包括魔,在包括梵的世間;在包括沙門婆羅門,在包括天-人的世代中,凡以這些問題的解答能使心滿意者,除了如來或如來的弟子,又或從那裡聽聞後以外。
  比丘們!什麼法門,由於該法門五蓋成為十個呢?
  比丘們!凡即使自身內的欲的意欲,那也是蓋;凡即使外部的欲的意欲,那也是蓋,『欲的意欲蓋』像這樣走到這個總說,那樣,以這個法門,這也成為二種的。
  比丘們!凡即使自身內的惡意,那也是蓋;凡即使外部的惡意,那也是蓋,『惡意蓋』像這樣走到這個總說,那樣,以這個法門,這也成為二種的。
  比丘們!凡即使惛沈,那也是蓋;凡即使睡眠,那也是蓋,『惛沈睡眠蓋』像這樣走到這個總說,那樣,以這個法門,這也成為二種的。
  比丘們!凡即使掉舉,那也是蓋;凡即使後悔,那也是蓋,『掉舉後悔蓋』像這樣走到這個總說,那樣,以這個法門,這也成為二種的。
  比丘們!凡即使在自身內諸法上的疑惑,那也是蓋;凡即使在外部諸法上的疑惑,那也是蓋,『疑惑蓋』像這樣走到這個總說,那樣,以這個法門,這也成為二種的。
  比丘們!這是法門,由於該法門五蓋成為十個。
  比丘們!什麼法門,由於該法門七覺支成為十四呢?
  比丘們!凡即使在自身內諸法上的念,那也是念覺支;凡即使在外部諸法上的念,那也是念覺支,『念覺支』像這樣走到這個總說,那樣,以這個法門,這也成為二種的。
  比丘們!凡即使在自身內諸法上以慧考察、伺察、來到審慮,那也是擇法覺支;凡即使在外部諸法上以慧考察、伺察、來到審慮,那也是擇法覺支,『擇法覺支』像這樣走到這個總說,那樣,以這個法門,這也成為二種的。
  比丘們!凡即使身體的活力,那也是活力覺支;凡即使心理的活力,那也是活力覺支,『活力覺支』像這樣走到這個總說,那樣,以這個法門,這也成為二種的。
  比丘們!凡即使有尋、有伺的喜,那也是喜覺支;凡即使無尋、無伺的喜,那也是喜覺支,『喜覺支』像這樣走到這個總說,那樣,以這個法門,這也成為二種的。
  比丘們!凡即使身體的寧靜,那也是寧靜覺支;凡即使心的寧靜,那也是寧靜覺支,『寧靜覺支』像這樣走到這個總說,那樣,以這個法門,這也成為二種的。
  比丘們!凡即使有尋、有伺的定,那也是定覺支;凡無尋、無伺的定,那也是定覺支,『定覺支』像這樣走到這個總說,那樣,以這個法門,這也成為二種的。
  比丘們!凡即使在自身內諸法上的平靜,那也是平靜覺支;凡即使在外部諸法上的平靜,那也是平靜覺支,『平靜覺支』像這樣走到這個總說,那樣,以這個法門,這也成為二種的。
  比丘們!這是法門,由於該法門七覺支成為十四個。」
SN.46.52/(2) Pariyāyasuttaṃ
   233. Atha kho sambahulā bhikkhū pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pavisiṃsu. Atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi– “atippago kho tāva sāvatthiyaṃ piṇḍāya carituṃ. Yaṃnūna mayaṃ yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkameyyāmā”ti.
   Atha kho te bhikkhū yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā tehi aññatitthiyehi paribbājakehi saddhiṃ sammodiṃsu. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinne kho te bhikkhū aññatitthiyā paribbājakā etadavocuṃ–
   “Samaṇo, āvuso, gotamo sāvakānaṃ evaṃ dhammaṃ deseti– ‘etha tumhe, bhikkhave, pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe satta bojjhaṅge yathābhūtaṃ bhāvethā’ti. Mayampi kho, āvuso, sāvakānaṃ evaṃ dhammaṃ desema– ‘etha tumhe, āvuso, pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe satta bojjhaṅge yathābhūtaṃ bhāvethā’ti. Idha no, āvuso, ko viseso, ko adhippayāso, kiṃ nānākaraṇaṃ samaṇassa vā gotamassa amhākaṃ vā, yadidaṃ– dhammadesanāya vā dhammadesanaṃ, anusāsaniyā vā anusāsanin”ti?
   Atha kho te bhikkhū tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ bhāsitaṃ neva abhinandiṃsu nappaṭikkosiṃsu; anabhinanditvā appaṭikkositvā uṭṭhāyāsanā pakkamiṃsu– “bhagavato santike etassa bhāsitassa atthaṃ ājānissāmā”ti. Atha kho te bhikkhū sāvatthiṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ–
   “Idha mayaṃ, bhante, pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pavisimha. Tesaṃ no, bhante, amhākaṃ etadahosi– ‘atippago kho tāva sāvatthiyaṃ piṇḍāya carituṃ, yaṃnūna mayaṃ yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkameyyāmā’ti. Atha kho mayaṃ, bhante, yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkamimha; upasaṅkamitvā tehi aññatitthiyehi paribbājakehi saddhiṃ sammodimha. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdimha. Ekamantaṃ nisinne kho amhe, bhante, aññatitthiyā paribbājakā etadavocuṃ–
   “Samaṇo, āvuso, gotamo sāvakānaṃ evaṃ dhammaṃ deseti ‘etha tumhe, bhikkhave, pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe satta bojjhaṅge yathābhūtaṃ bhāvethā’ti. Mayampi kho, āvuso, sāvakānaṃ evaṃ dhammaṃ desema– ‘etha tumhe, āvuso, pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe satta bojjhaṅge yathābhūtaṃ bhāvethā’ti. Idha no, āvuso, ko viseso, ko adhippayāso, kiṃ nānākaraṇaṃ samaṇassa vā gotamassa amhākaṃ vā, yadidaṃ– dhammadesanāya vā dhammadesanaṃ, anusāsaniyā vā anusāsanin”ti?
   “Atha kho mayaṃ, bhante, tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ bhāsitaṃ neva abhinandimha nappaṭikkosimha, anabhinanditvā appaṭikkositvā uṭṭhāyāsanā pakkamimha– ‘bhagavato santike etassa bhāsitassa atthaṃ ājānissāmā’”ti.
   “Evaṃvādino bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā– ‘atthi panāvuso, pariyāyo, yaṃ pariyāyaṃ āgamma pañca nīvaraṇā dasa honti, satta bojjhaṅgā catuddasā’ti. Evaṃ puṭṭhā, bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā na ceva sampāyissanti, uttariñca vighātaṃ āpajjissanti. Taṃ kissa hetu? Yathā taṃ, bhikkhave, avisayasmiṃ. “Nāhaṃ taṃ, bhikkhave, passāmi sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya, yo imesaṃ pañhānaṃ veyyākaraṇena cittaṃ ārādheyya, aññatra tathāgatena vā tathāgatasāvakena vā ito vā pana sutvā”.
   “Katamo ca, bhikkhave, pariyāyo, yaṃ pariyāyaṃ āgamma pañca nīvaraṇā dasa honti? Yadapi, bhikkhave, ajjhattaṃ kāmacchando tadapi nīvaraṇaṃ, yadapi bahiddhā kāmacchando tadapi nīvaraṇaṃ. ‘Kāmacchandanīvaraṇan’ti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti. Yadapi, bhikkhave, ajjhattaṃ byāpādo tadapi nīvaraṇaṃ, yadapi bahiddhā byāpādo tadapi nīvaraṇaṃ. ‘Byāpādanīvaraṇan’ti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti. Yadapi, bhikkhave, thinaṃ tadapi nīvaraṇaṃ, yadapi middhaṃ tadapi nīvaraṇaṃ. ‘Thinamiddhanīvaraṇan’ti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti. Yadapi, bhikkhave, uddhaccaṃ tadapi nīvaraṇaṃ, yadapi kukkuccaṃ tadapi nīvaraṇaṃ. ‘Uddhaccakukkuccanīvaraṇan’ti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti. Yadapi, bhikkhave, ajjhattaṃ dhammesu vicikicchā tadapi nīvaraṇaṃ, yadapi bahiddhā dhammesu vicikicchā tadapi nīvaraṇaṃ. ‘Vicikicchānīvaraṇan’ti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti. Ayaṃ kho, bhikkhave, pariyāyo, yaṃ pariyāyaṃ āgamma pañca nīvaraṇā dasa honti.
   “Katamo ca, bhikkhave, pariyāyo, yaṃ pariyāyaṃ āgamma satta bojjhaṅgā catuddasa honti? Yadapi, bhikkhave, ajjhattaṃ dhammesu sati tadapi satisambojjhaṅgo, yadapi bahiddhā dhammesu sati tadapi satisambojjhaṅgo. ‘Satisambojjhaṅgo’ti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti.
   “Yadapi bhikkhave, ajjhattaṃ dhammesu paññāya pavicinati pavicarati parivīmaṃsamāpajjati tadapi dhammavicayasambojjhaṅgo, yadapi bahiddhā dhammesu paññāya pavicinati pavicarati parivīmaṃsamāpajjati tadapi dhammavicayasambojjhaṅgo. ‘Dhammavicayasambojjhaṅgo’ti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti.
   “Yadapi, bhikkhave, kāyikaṃ vīriyaṃ tadapi vīriyasambojjhaṅgo, yadapi cetasikaṃ vīriyaṃ tadapi vīriyasambojjhaṅgo. ‘Vīriyasambojjhaṅgo’ti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti.
   “Yadapi bhikkhave, savitakkasavicārā pīti tadapi pītisambojjhaṅgo, yadapi avitakka-avicārā pīti tadapi pītisambojjhaṅgo. ‘Pītisambojjhaṅgo’ti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti.
   “Yadapi, bhikkhave, kāyappassaddhi tadapi passaddhisambojjhaṅgo, yadapi cittappassaddhi tadapi passaddhisambojjhaṅgo. ‘Passaddhisambojjhaṅgo’ti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti.
   “Yadapi, bhikkhave, savitakko savicāro samādhi tadapi samādhisambojjhaṅgo, yadapi avitakka-avicāro samādhi tadapi samādhisambojjhaṅgo. ‘Samādhisambojjhaṅgo’ti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti.
   “Yadapi, bhikkhave, ajjhattaṃ dhammesu upekkhā tadapi upekkhāsambojjhaṅgo, yadapi bahiddhā dhammesu upekkhā tadapi upekkhāsambojjhaṅgo. ‘Upekkhāsambojjhaṅgo’ti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti. Ayaṃ kho, bhikkhave, pariyāyo, yaṃ pariyāyaṃ āgamma satta bojjhaṅgā catuddasā”ti. Dutiyaṃ.
漢巴經文比對(莊春江作):