2.獨處品
相應部36相應11經/獨處經(受相應/處篇/修多羅)(莊春江譯)[SA.474]
那時,
某位比丘去見世尊。抵達後,向世尊
問訊後,在一旁坐下。在一旁坐下的那位比丘對世尊說這個:「
大德!這裡,獨處、
獨坐的我這樣心的深思生起:『三受被世尊說:樂受、苦受、不苦不樂受,這三受被世尊說。又,這被世尊說:「凡任何被感受的,它是在苦中。」關於什麼這被世尊說:「凡任何被感受的,它是在苦中。」呢?』」
「比丘!
好!好!比丘!這三受被我說:樂受、苦受、不苦不樂受,這三受被我說。比丘!又,這被我說:『凡任何被感受的,它是在苦中。』比丘!又,那就是關於諸行的無常性,這被我說:『凡任何被感受的,它是在苦中。』比丘!又,那就是關於諸行的
滅盡法性,這被我說:『凡任何被感受的,它是在苦中。』……(中略)
消散法性……(中略)
褪去法性……(中略)
滅法性……(中略)關於……變易法性……被說:『凡任何被感受的,它是在苦中。』比丘!又,諸行的次第滅被我告知:對入初禪者,言語被滅;對入第二禪者,尋伺被滅;對入第三禪者,喜被滅;對入第四禪者,入息出息被滅;對入虛空無邊處者,色想被滅;對入識無邊處者,虛空無邊處想被滅;對入無所有處者,識無邊處想被滅;對入非想非非想處者,無所有處想被滅;對入想受滅者,想與受被滅;對漏已滅盡比丘,貪被滅,瞋被滅,癡被滅。
比丘!然而,諸行的次第平息被我告知:對入初禪者,言語被平息;對入第二禪者,尋伺被平息……(中略)對入想受滅者,想與受被平息;對漏已滅盡比丘,貪被平息,瞋被平息,癡被平息。比丘!有這六種
寧靜:對入初禪者,言語被安息;對入第二禪者,尋伺被安息;對入第三禪者,喜被安息;對入第四禪者,入息出息被安息;對入想受滅者,想與受被安息;對漏已滅盡比丘,貪被安息,瞋被安息,癡被安息。」
2. Rahogatavaggo
SN.36.11/(1) Rahogatasuttaṃ
259. Atha kho aññataro bhikkhu yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca– “idha mayhaṃ, bhante, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi– ‘tisso vedanā vuttā bhagavatā. Sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā– imā tisso vedanā vuttā bhagavatā. Vuttaṃ kho panetaṃ bhagavatā– ‘yaṃ kiñci vedayitaṃ taṃ dukkhasmin’ti. Kiṃ nu kho etaṃ bhagavatā sandhāya bhāsitaṃ– ‘yaṃ kiñci vedayitaṃ taṃ dukkhasmin’”ti?
“Sādhu sādhu, bhikkhu! Tisso imā, bhikkhu, vedanā vuttā mayā. Sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā– imā tisso vedanā vuttā mayā. Vuttaṃ kho panetaṃ, bhikkhu, mayā– ‘yaṃ kiñci vedayitaṃ, taṃ dukkhasmin’ti. Taṃ kho panetaṃ, bhikkhu, mayā saṅkhārānaṃyeva aniccataṃ sandhāya bhāsitaṃ– ‘yaṃ kiñci vedayitaṃ taṃ dukkhasmin’ti Taṃ kho panetaṃ, bhikkhu, mayā saṅkhārānaṃyeva khayadhammataṃ …pe… vayadhammataṃ …pe… virāgadhammataṃ …pe… nirodhadhammataṃ …pe… vipariṇāmadhammataṃ sandhāya bhāsitaṃ– ‘yaṃ kiñci vedayitaṃ taṃ dukkhasmin’ti. Atha kho pana, bhikkhu, mayā anupubbasaṅkhārānaṃ nirodho akkhāto. Paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa vācā niruddhā hoti. Dutiyaṃ jhānaṃ samāpannassa vitakkavicārā niruddhā honti. Tatiyaṃ jhānaṃ samāpannassa pīti niruddhā hoti. Catutthaṃ jhānaṃ samāpannassa assāsapassāsā niruddhā honti. Ākāsānañcāyatanaṃ samāpannassa rūpasaññā niruddhā hoti. Viññāṇañcāyatanaṃ samāpannassa ākāsānañcāyatanasaññā niruddhā hoti. Ākiñcaññāyatanaṃ samāpannassa viññāṇañcāyatanasaññā niruddhā hoti. Nevasaññānāsaññāyatanaṃ samāpannassa ākiñcaññāyatanasaññā niruddhā hoti. Saññāvedayitanirodhaṃ samāpannassa saññā ca vedanā ca niruddhā honti. Khīṇāsavassa bhikkhuno rāgo niruddho hoti, doso niruddho hoti, moho niruddho hoti. Atha kho, bhikkhu, mayā anupubbasaṅkhārānaṃ vūpasamo akkhāto. Paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa vācā vūpasantā hoti. Dutiyaṃ jhānaṃ samāpannassa vitakkavicārā vūpasantā honti …pe… saññāvedayitanirodhaṃ samāpannassa saññā ca vedanā ca vūpasantā honti. Khīṇāsavassa bhikkhuno rāgo vūpasanto hoti, doso vūpasanto hoti, moho vūpasanto hoti. Chayimā, bhikkhu, passaddhiyo. Paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa vācā paṭippassaddhā hoti. Dutiyaṃ jhānaṃ samāpannassa vitakkavicārā paṭippassaddhā honti. Tatiyaṃ jhānaṃ samāpannassa pīti paṭippassaddhā hoti. Catutthaṃ jhānaṃ samāpannassa assāsapassāsā paṭippassaddhā honti Saññāvedayitanirodhaṃ samāpannassa saññā ca vedanā ca paṭippassaddhā honti. Khīṇāsavassa bhikkhuno rāgo paṭippassaddho hoti, doso paṭippassaddho hoti, moho paṭippassaddho hotī”ti. Paṭhamaṃ.