經號:   
   (SN.22.100 更新)
相應部22相應100經/被皮帶繫縛的經第二(蘊相應/蘊篇/修多羅)(莊春江譯)[SA.267]
  起源於舍衛城。
  「比丘們!這輪迴是無始的,無明蓋、渴愛結眾生的流轉的、輪迴的起始點不被知道。
  比丘們!猶如被皮帶繫縛、被綁在堅固的樁或柱上的狗,如果牠行走,也都靠近那個樁或柱;如果牠站立,也都靠近那個樁或柱站立;如果牠坐下,也都靠近那個樁或柱坐下;如果牠躺下,也都靠近那個樁或柱躺下。同樣的,比丘們!未聽聞的一般人認為色:『這是我的我是這個這是我的真我。』受……想……諸行……認為識:『這是我的我是這個,這是我的真我。』如果他行走,都靠近這些五取蘊行走;如果他站立,都靠近這些五取蘊站立;如果他坐下,都靠近這些五取蘊坐下;如果他躺下,都靠近這些五取蘊躺下。
  比丘們!因此,在這裡,自己的心應該經常被省察:『長時間這個心被貪、瞋、癡污染。』比丘們!從心的污染,眾生成為污染;從心的清淨,眾生變成清淨。
  比丘們!名為行的畫被你們看見嗎?」
  「是的,大德!」
  「比丘們!即使那個名為行的畫正被心畫,比丘們!但心還比那個[名為]行的畫更多樣。比丘們!因此,在這裡,自己的心應該經常被省察:『長時間這個心被貪、瞋、癡污染。』比丘們!從心的污染,眾生成為污染;從心的清淨,眾生變成清淨。
  比丘們!我不認為還有其他一類這麼多樣,比丘們!如這諸落入畜生生物,比丘們!即使那些落入畜生生物也以心被多樣,比丘們!但心還比那些落入畜生生物都更多樣。比丘們!因此,在這裡,自己的心應該經常被省察:『長時間這個心被貪、瞋、癡污染。』比丘們!從心的污染,眾生成為污染;從心的清淨,眾生變成清淨。
  比丘們!猶如染工或畫家,以染料、胭脂紅、鬱金黃、靛藍、深紅,在磨得很細緻的板或壁或白布上,創作一切肢節的男人形色或女人形色。同樣的,比丘們!未聽聞的一般人當使生起時,只使色生起;只使受……(中略)只使想……只使諸行……當使生起時,只使識生起。
  比丘們!你們怎麼想它:色是常的,或是無常的?」
  「無常的,大德!」
  「受……想……諸行……識……(中略)比丘們!因此,在這裡,這樣看的……(中略)他知道:『……不再有此處[輪迴]的狀態。』」
SN.22.100/(8). Dutiyagaddulabaddhasuttaṃ
   100. Sāvatthinidānaṃ “Anamataggoyaṃ, bhikkhave, saṃsāro. Pubbā koṭi na paññāyati avijjānīvaraṇānaṃ sattānaṃ taṇhāsaṃyojanānaṃ sandhāvataṃ saṃsarataṃ. Seyyathāpi, bhikkhave, sā gaddulabaddho daḷhe khīle vā thambhe vā upanibaddho. So gacchati cepi tameva khīlaṃ vā thambhaṃ vā upagacchati; tiṭṭhati cepi tameva khīlaṃ vā thambhaṃ vā upatiṭṭhati; nisīdati cepi tameva khīlaṃ vā thambhaṃ vā upanisīdati; nipajjati cepi tameva khīlaṃ vā thambhaṃ vā upanipajjati. Evameva kho, bhikkhave, assutavā puthujjano rūpaṃ ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassati. Vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassati. So gacchati cepi ime pañcupādānakkhandhe upagacchati; tiṭṭhati cepi ime pañcupādānakkhandhe upatiṭṭhati; nisīdati cepi ime pañcupādānakkhandhe upanisīdati; nipajjati cepi ime pañcupādānakkhandhe upanipajjati. Tasmātiha, bhikkhave, abhikkhaṇaṃ sakaṃ cittaṃ paccavekkhitabbaṃ– ‘dīgharattamidaṃ cittaṃ saṃkiliṭṭhaṃ rāgena dosena mohenā’ti. Cittasaṃkilesā, bhikkhave, sattā saṃkilissanti; cittavodānā sattā visujjhanti.
   “Diṭṭhaṃ vo, bhikkhave, caraṇaṃ nāma cittan”ti? “Evaṃ, bhante”. “Tampi kho, bhikkhave, caraṇaṃ nāma cittaṃ citteneva cittitaṃ. Tenapi kho, bhikkhave, caraṇena cittena cittaññeva cittataraṃ. Tasmātiha, bhikkhave, abhikkhaṇaṃ sakaṃ cittaṃ paccavekkhitabbaṃ– ‘dīgharattamidaṃ cittaṃ saṃkiliṭṭhaṃ rāgena dosena mohenā’ti. Cittasaṃkilesā, bhikkhave, sattā saṃkilissanti; cittavodānā sattā visujjhanti.
   “Nāhaṃ bhikkhave, aññaṃ ekanikāyampi samanupassāmi evaṃ cittaṃ. Yathayidaṃ, bhikkhave, tiracchānagatā pāṇā, tepi kho, bhikkhave, tiracchānagatā pāṇā citteneva cittitā, tehipi kho, bhikkhave, tiracchānagatehi pāṇehi cittaññeva cittataraṃ. Tasmātiha, bhikkhave, abhikkhaṇaṃ sakaṃ cittaṃ paccavekkhitabbaṃ– ‘dīgharattamidaṃ cittaṃ saṃkiliṭṭhaṃ rāgena dosena mohenā’ti. Cittasaṃkilesā, bhikkhave, sattā saṃkilissanti; cittavodānā sattā visujjhanti.
   “Seyyathāpi bhikkhave, rajako vā cittakārako vā rajanāya vā lākhāya vā haliddiyā vā nīliyā vā mañjiṭṭhāya vā suparimaṭṭhe phalake vā bhittiyā vā dussapaṭṭe vā itthirūpaṃ vā purisarūpaṃ vā abhinimmineyya sabbaṅgapaccaṅgiṃ; evameva kho, bhikkhave, assutavā puthujjano rūpaññeva abhinibbattento abhinibbatteti, vedanaññeva …pe… saññaññeva… saṅkhāre yeva… viññāṇaññeva abhinibbattento abhinibbatteti. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, rūpaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā”ti? “Aniccaṃ, bhante”. “Vedanā… saññā… saṅkhārā… viññāṇaṃ …pe… “tasmātiha, bhikkhave, evaṃ passaṃ …pe… nāparaṃ itthattāyāti pajānātī”ti. Aṭṭhamaṃ.
漢巴經文比對(莊春江作):
  「善治(SA.267)」,南傳作「在磨得很細緻的」(suparimaṭṭhe,直譯為「善磨」),菩提比丘長老英譯為「在完全磨光的」(a well-polished)。
  「名為行的畫」(caraṇaṃ nāma cittanti),菩提比丘長老英譯為「叫做『輪迴』的圖畫」(the picture called ‘Faring On’)。按:《顯揚真義》說,婆羅門宗派有這些名稱(Saṅkhā nāma brāhmaṇapāsaṇḍikā honti),他們在布上畫多種以善惡趣得到不幸的畫,使之認識:「做了這個業後得到這個,做了那個後有那個。」取該畫行走[宣教]。