經號:   
   (SN.12.36 更新)
相應部12相應36經/無明為緣經第二(因緣相應/因緣篇/修多羅)(莊春江譯)
  住在舍衛城……(中略)。
  「比丘們!以無明為緣有諸行(而諸行存在);以行為緣有識……(中略)這樣是這整個苦蘊
  比丘們!凡如果他說:『什麼是老死?還有,這個老死屬於誰?』比丘們!或凡如果他說:『老死是一,還有,這個老死屬於另一。(老死與有老死者不同)』這兩者同一意義,僅字句不同。
  比丘們!存在於『命即是身體』之見中,梵行生活不存在,比丘們!或存在於『命是一,身體是另一』之見中,梵行生活不存在。
  比丘們!不走入這些那些兩個邊後,如來以中間教導法:『以生為緣有老死。』
  『什麼是生?……(中略)什麼是有?……什麼是取?……什麼是渴愛?……什麼是受?……什麼是觸?……什麼是六處?……什麼是名色?……什麼是識?……什麼是諸行?還有,這些諸行屬於誰?』比丘們!或凡如果他說:『諸行是一,還有,這些諸行屬於另一。』這兩者同一意義,僅字句不同。
  比丘們!存在於『命即是身體』之見中,梵行生活不存在,比丘們!或存在於『命是一身體是另一』之見中,梵行生活不存在。
  比丘們!不走入這些那些兩個邊後,如來以中間教導法:『以無明為緣有諸行。』
  比丘們!但就以無明的無餘褪去與滅,凡他的那些歪曲、相違、扭曲:『什麼是老死?而這老死又是誰的?』或者『老死是一件事,而這老死又屬誰是另一件事。』或者『命即是身體。』或者『命是一身體是另一。』這一切都已被捨斷,根已被切斷,[如]已斷根的棕櫚樹成為非有為未來不生之物
  比丘們!但就以無明的無餘褪去與滅,凡他的那些歪曲、相違、扭曲:『什麼是生?……(中略)什麼是有?……什麼是取?……什麼是渴愛?……什麼是受?……什麼是觸?……什麼是六處?……什麼是名色?……什麼是識……?『什麼是諸行?還有,這些諸行屬於誰?』或『諸行是一,還有,這些諸行屬於另一。』或『命即是身體。』或『命是一身體是另一。』他的那一切都被捨斷,根已被切斷,[如]已斷根的棕櫚樹,成為非有,為未來不生之物。」
SN.12.36/(6). Dutiya-avijjāpaccayasuttaṃ
   36. Sāvatthiyaṃ viharati …pe… “avijjāpaccayā, bhikkhave, saṅkhārā; saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ …pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
   “‘Katamaṃ jarāmaraṇaṃ, kassa ca panidaṃ jarāmaraṇan’ti iti vā, bhikkhave yo vadeyya, ‘aññaṃ jarāmaraṇaṃ, aññassa ca panidaṃ jarāmaraṇan’ti iti vā, bhikkhave, yo vadeyya, ubhayametaṃ ekatthaṃ byañjanameva nānaṃ. ‘Taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ’ iti vā, bhikkhave, diṭṭhiyā sati brahmacariyavāso na hoti. ‘Aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ’ iti vā, bhikkhave, diṭṭhiyā sati brahmacariyavāso na hoti. Ete te, bhikkhave, ubho ante anupagamma majjhena tathāgato dhammaṃ deseti– ‘jātipaccayā jarāmaraṇan’”ti.
   “Katamā jāti …pe… katamo bhavo… katamaṃ upādānaṃ… katamā taṇhā… katamā vedanā… katamo phasso… katamaṃ saḷāyatanaṃ… katamaṃ nāmarūpaṃ… katamaṃ viññāṇaṃ… katame saṅkhārā, kassa ca panime saṅkhārāti iti vā, bhikkhave, yo vadeyya, ‘aññe saṅkhārā aññassa ca panime saṅkhārā’ti iti vā, bhikkhave, yo vadeyya, ubhayametaṃ ekatthaṃ byañjanameva nānaṃ. ‘Taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ’ iti vā, bhikkhave, diṭṭhiyā sati brahmacariyavāso na hoti. ‘Aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ’ iti vā, bhikkhave, diṭṭhiyā sati brahmacariyavāso na hoti. Ete te, bhikkhave, ubho ante anupagamma majjhena tathāgato dhammaṃ deseti– ‘avijjāpaccayā saṅkhārā’”ti.
   “Avijjāya tveva, bhikkhave, asesavirāganirodhā yānissa tāni visūkāyikāni visevitāni vipphanditāni kānici kānici. ‘Katamaṃ jarāmaraṇaṃ, kassa ca panidaṃ jarāmaraṇaṃ’ iti vā, ‘aññaṃ jarāmaraṇaṃ, aññassa ca panidaṃ jarāmaraṇaṃ’ iti vā, ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ’ iti vā, ‘aññaṃ jīvaṃ, aññaṃ sarīraṃ’ iti vā. Sabbānissa tāni pahīnāni bhavanti ucchinnamūlāni tālāvatthukatāni anabhāvaṅkatāni āyatiṃ anuppādadhammāni.
   “Avijjāya tveva, bhikkhave, asesavirāganirodhā yānissa tāni visūkāyikāni visevitāni vipphanditāni kānici kānici. Katamā jāti …pe… katamo bhavo… katamaṃ upādānaṃ… katamā taṇhā… katamā vedanā… katamo phasso… katamaṃ saḷāyatanaṃ… katamaṃ nāmarūpaṃ… katamaṃ viññāṇaṃ… ‘katame saṅkhārā, kassa ca panime saṅkhārā’ iti vā, ‘aññe saṅkhārā, aññassa ca panime saṅkhārā’ iti vā; ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ’ iti vā, ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ’ iti vā. Sabbānissa tāni pahīnāni bhavanti ucchinnamūlāni tālāvatthukatāni anabhāvaṅkatāni āyatiṃ anuppādadhammānī”ti. Chaṭṭhaṃ.
漢巴經文比對(莊春江作):