北傳:雜阿含455經 南傳:相應部14相應7-10經 關涉主題:(略) (更新)
雜阿含455經[正聞本714-718經/佛光本454經](界相應/雜因誦/修多羅)(莊春江標點)
  如是我聞
  一時住舍衛國祇樹給孤獨園。
  爾時,世尊告諸比丘
  「界種種故生種種觸;緣種種觸生種種想;緣種種想生種種欲;緣種種欲生種種覺;緣種種覺生種種熱;緣種種熱生種種求。
  云何種種界?謂十八界:眼界……乃至法界
  云何緣種種界生種種觸?云何……乃至緣種種熱生種種求?謂:緣眼界生眼觸,非緣眼觸生眼界,但緣眼界生眼觸;{非}緣眼觸生眼想,非緣眼想生眼觸,但緣眼觸生眼想;緣眼想生眼欲,非緣眼欲生眼想,但緣眼想生眼欲;緣眼欲生眼覺,非緣眼覺生眼欲,但緣眼欲生眼覺;緣眼覺生眼熱,非緣眼熱生眼覺,但緣眼覺生眼熱;緣眼熱生眼求,非緣眼求生眼熱,但緣眼熱生眼求。
  如是,耳……鼻……舌……身……意界緣生意觸……乃至緣意熱生意求,亦如是廣說。
  是名,比丘!緣種種界生種種觸……乃至緣種種熱生種種求;非緣種種求生種種熱……乃至非緣種種觸生種種界;但緣種種界生種種觸……乃至緣種種熱生種種求。」
  佛說是經已,諸比丘聞佛所說,歡喜奉行。
  如內六入處,外六入處亦如是說。

相應部14相應7經/種種想經(界相應/因緣篇/修多羅)(莊春江譯)
  住在舍衛城……(中略)。
  「尊師!」那些比丘回答世尊
  世尊說這個:
  「比丘們!緣於種種界(界種種性)種種想生起;緣於種種想種種意向生起;緣於種種意向種種意欲生起;緣於種種意欲種種熱惱生起;緣於種種熱惱種種遍求生起。
  比丘們!而什麼是種種界?色界……(中略)法界。比丘們!這被稱為種種界。
  比丘們!而什麼是緣於種種界種種想生起;緣於種種想種種意向生起;緣於種種意向種種意欲生起;緣於種種意欲種種熱惱生起;緣於種種熱惱種種遍求生起?
  比丘們!緣於色界色想生起;緣於色想色意向生起;緣於色意向色意欲生起;緣於色意欲色熱惱生起;緣於色熱惱色遍求生起。……(中略)緣於法界法想生起;緣於法想法意向生起;緣於法意向法意欲生起;緣於法意欲法熱惱生起;緣於法熱惱法遍求生起。
  比丘們!緣於種種界這樣種種想生起;緣於種種想種種意向生起;緣於種種意向種種意欲生起;緣於種種意欲種種熱惱生起;緣於種種熱惱種種遍求生起。」

相應部14相應8經/非種種遍求經(界相應/因緣篇/修多羅)(莊春江譯)
  住在舍衛城……(中略)。
  「比丘們!緣於種種界(界種種性)種種想生起;緣於種種想種種意向生起;緣於種種意向種種意欲生起;緣於種種意欲種種熱惱生起;緣於種種熱惱種種遍求,非緣於種種遍求種種熱惱生起;非緣於種種熱惱種種意欲生起;非緣於種種意欲種種意向生起;非緣於種種意向種種想生起;非緣於種種想種種界生起。
  比丘們!而什麼是種種界?
  色界……(中略)法界
  比丘們!這被稱為種種界。
  比丘們!而什麼是緣於種種界種種想生起;緣於種種想……生起……(中略)種種遍求,非緣於種種遍求種種熱惱生起;非緣於種種熱惱種種意欲生起;非緣於種種意欲種種意向生起;非緣於種種意向種種想生起;非緣於種種想種種界生起?
  比丘們!緣於色界色想生起……(中略)緣於法界法想生起;緣於法想……生起(中略)法遍求生起;非緣於法遍求法熱惱生起;非緣於法熱惱法意欲生起;非緣於法意欲法意向生起;非緣於法意向法想生起;非緣於法想法界生起。
  比丘們!緣於種種界這樣種種想生起;緣於種種想……生起……(中略)種種遍求生起;非緣於種種遍求種種熱惱生起;非緣於種種熱惱種種意欲生起;非緣於種種意欲種種意向生起;非緣於種種意向種種想生起;非緣於種種想種種界生起。」

相應部14相應9經/外部的種種觸經(界相應/因緣篇/修多羅)(莊春江譯)
  住在舍衛城……(中略)。
  「比丘們!緣於種種界(界種種性)種種想生起;緣於種種想種種意向生起;緣於種種意向種種觸生起;緣於種種觸種種受生起;緣於種種受種種意欲生起;緣於種種意欲種種熱惱生起;緣於種種熱惱種種遍求生起;緣於種種遍求種種獲得生起。
  比丘們!而什麼是種種界?
  色界……(中略)法界
  比丘們!這被稱為種種界。
  比丘們!而什麼是緣於種種界種種想生起;緣於種種想……生起……(中略)種種獲得生起?
  比丘們!緣於色界色想生起;緣於色想色意向生起;緣於色意向色觸生起;緣於色觸色觸所生受生起;緣於色觸所生受色意欲生起;緣於色意欲色熱惱生起;緣於色熱惱色遍求生起;緣於色遍求色獲得生起。……(中略)緣於法界法想生起;緣於法想法意向生起;緣於法意向法觸生起;緣於法觸法觸所生受生起;緣於法觸所生受法意欲生起;緣於法意欲法熱惱生起;緣於法熱惱法遍求生起;緣於法遍求法獲得生起。
  比丘們!緣於種種界這樣種種想生起;緣於種種想……生起……(中略)種種遍求生起;緣於種種遍求種種獲得生起。」

相應部14相應10經/外部的種種觸經第二(界相應/因緣篇/修多羅)(莊春江譯)
  住在舍衛城……(中略)。
  「比丘們!緣於種種界(界種種性)種種想生起;緣於種種想種種意向生起……觸……受……意欲……熱惱……緣於種種遍求種種獲得,非緣於種種獲得種種遍求生起;非緣於種種遍求種種熱惱生起;非緣於種種熱惱……生起……(中略)意欲……受……觸……意向……想生起;非緣於種種想種種界生起。
  比丘們!而什麼是種種界?
  色界……(中略)法界
  比丘們!這被稱為種種界。
  比丘們!而什麼是緣於種種界種種想生起;緣於種種想種種意向生起……觸……受……意欲……熱惱……遍求……獲得,非緣於種種獲得種種遍求生起;非緣於種種遍求種種熱惱……生起意欲……受……觸……非緣於種種意向種種想生起;非緣於種種想種種界?
  比丘們!緣於色界色想……(中略)緣於法界法想生起;緣於法想……生起……(中略)法遍求生起;緣於法遍求法獲得,非緣於法獲得法遍求生起;非緣於法遍求法熱惱生起;非緣於法熱惱法意欲生起;非緣於法意欲法觸所生受生起;非緣於法觸所生受法觸生起;非緣於法觸法意向生起;非緣於法意向法想生起;非緣於法想法界。
  比丘們!緣於種種界這樣種種想生起;緣於種種想……生起……(中略)意向……觸……受……意欲……熱惱……遍求……獲得生起;非緣於種種獲得種種遍求生起;非緣於種種遍求種種熱惱生起;非緣於種種熱惱種種意欲生起;非緣於種種意欲種種受生起;非緣於種種受種種觸生起;非緣於種種觸種種意向生起;非緣於種種意向種種想生起;非緣於種種想種種界生起。」
  種種品第一,其攝頌
  「界、觸與非這個,受二則在後,
   此自身內者五則,界、想與非這個,
   觸二則隨後,此外部者五則。」

  附註:
  北傳「觸→受→想→欲→覺→熱→求」次第,南傳作「想→意向→觸→受→意欲→熱惱→遍求→獲得」,菩提比丘長老並指出此處南傳經文「想→意向→觸→受……」與「觸」為「受、想、行」的條件(緣)之經文(SN.22.82、SN.35.93)相違背,而認為MN.18所說的「觸→受→想→尋→虛妄→習慣」(contact→feeling→perception→ thought→conceptual proliferation→obsession by perceptions and notions arisen from proliferation)是比較中肯的次第(a more cogent version of the series),並解說經文中常將「尋」(vitakka)與「意向」(saṅkappa)視為等同,「虛妄」(papañca)則包含「渴愛」(taṇhā),「渴愛」又是「欲求」(chanda)的同義詞,「習慣」(samudācāra)又可以包含「熱惱」與「遍求」(The texts often treat as identical with); proliferation (papañca) includes craving (taṇhā), which is synonymous with desire (chanda); and obsession (samudācāra) may comprise passions and quests),這與北傳經文所說相近。

巴利語經文(台灣嘉義法雨道場流通的word版本)
SN.14.7/(7) Saññānānattasuttaṃ
   91. Sāvatthiyaṃ viharati …pe… “bhadante”ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca “dhātunānattaṃ, bhikkhave, paṭicca uppajjati saññānānattaṃ, saññānānattaṃ paṭicca uppajjati saṅkappanānattaṃ, saṅkappanānattaṃ paṭicca uppajjati chandanānattaṃ, chandanānattaṃ paṭicca uppajjati pariḷāhanānattaṃ, pariḷāhanānattaṃ paṭicca uppajjati pariyesanānānattaṃ. Katamañca, bhikkhave, dhātunānattaṃ? Rūpadhātu …pe… dhammadhātu– idaṃ vuccati, bhikkhave, dhātunānattaṃ”.
   “Kathañca bhikkhave, dhātunānattaṃ paṭicca uppajjati saññānānattaṃ, saññānānattaṃ paṭicca uppajjati saṅkappanānattaṃ, saṅkappanānattaṃ paṭicca uppajjati chandanānattaṃ, chandanānattaṃ paṭicca uppajjati pariḷāhanānattaṃ, pariḷāhanānattaṃ paṭicca uppajjati pariyesanānānattaṃ?
   “Rūpadhātuṃ, bhikkhave, paṭicca uppajjati rūpasaññā rūpasaññaṃ paṭicca uppajjati rūpasaṅkappo, rūpasaṅkappaṃ paṭicca uppajjati rūpacchando, rūpacchandaṃ paṭicca uppajjati rūpapariḷāho, rūpapariḷāhaṃ paṭicca uppajjati rūpapariyesanā …pe… dhammadhātuṃ paṭicca uppajjati dhammasaññā, dhammasaññaṃ paṭicca uppajjati dhammasaṅkappo, dhammasaṅkappaṃ paṭicca uppajjati dhammacchando, dhammacchandaṃ paṭicca uppajjati dhammapariḷāho, dhammapariḷāhaṃ paṭicca uppajjati dhammapariyesanā.
   “Evaṃ, kho, bhikkhave, dhātunānattaṃ paṭicca uppajjati saññānānattaṃ, saññānānattaṃ paṭicca uppajjati saṅkappanānattaṃ, saṅkappanānattaṃ paṭicca uppajjati chandanānattaṃ, chandanānattaṃ paṭicca uppajjati pariḷāhanānattaṃ, pariḷāhanānattaṃ paṭicca uppajjati pariyesanānānattan”ti. Sattamaṃ.

SN.14.8/(8) Nopariyesanānānattasuttaṃ
   92. Sāvatthiyaṃ viharati …pe… “dhātunānattaṃ, bhikkhave, paṭicca uppajjati saññānānattaṃ, saññānānattaṃ paṭicca uppajjati saṅkappanānattaṃ, saṅkappanānattaṃ paṭicca uppajjati chandanānattaṃ, chandanānattaṃ paṭicca uppajjati pariḷāhanānattaṃ, pariḷāhanānattaṃ paṭicca uppajjati pariyesanānānattaṃ; no pariyesanānānattaṃ paṭicca uppajjati pariḷāhanānattaṃ no pariḷāhanānattaṃ paṭicca uppajjati chandanānattaṃ, no chandanānattaṃ paṭicca uppajjati saṅkappanānattaṃ no saṅkappanānattaṃ paṭicca uppajjati saññānānattaṃ, no saññānānattaṃ paṭicca uppajjati dhātunānattaṃ. Katamañca, bhikkhave, dhātunānattaṃ? Rūpadhātu …pe… dhammadhātu– idaṃ vuccati, bhikkhave, dhātunānattaṃ”.
   “Kathañca bhikkhave, dhātunānattaṃ paṭicca uppajjati saññānānattaṃ, saññānānattaṃ paṭicca uppajjati …pe… pariyesanānānattaṃ; no pariyesanānānattaṃ paṭicca uppajjati pariḷāhanānattaṃ, no pariḷāhanānattaṃ paṭicca uppajjati chandanānattaṃ, no chandanānattaṃ paṭicca uppajjati saṅkappanānattaṃ, no saṅkappanānattaṃ paṭicca uppajjati saññānānattaṃ, no saññānānattaṃ paṭicca uppajjati dhātunānattaṃ?
   “Rūpadhātuṃ, bhikkhave, paṭicca uppajjati rūpasaññā …pe… dhammadhātuṃ paṭicca uppajjati dhammasaññā, dhammasaññaṃ paṭicca uppajjati …pe… dhammapariyesanā; no dhammapariyesanaṃ paṭicca uppajjati dhammapariḷāho, no dhammapariḷāhaṃ paṭicca uppajjati dhammacchando, no dhammacchandaṃ paṭicca uppajjati dhammasaṅkappo, no dhammasaṅkappaṃ paṭicca uppajjati dhammasaññā, no dhammasaññaṃ paṭicca uppajjati dhammadhātu.
   “Evaṃ kho, bhikkhave, dhātunānattaṃ paṭicca uppajjati saññānānattaṃ, saññānānattaṃ paṭicca uppajjati …pe… pariyesanānānattaṃ; no pariyesanānānattaṃ paṭicca uppajjati pariḷāhanānattaṃ, no pariḷāhanānattaṃ paṭicca uppajjati chandanānattaṃ, no chandanānattaṃ paṭicca uppajjati saṅkappanānattaṃ, no saṅkappanānattaṃ paṭicca uppajjati saññānānattaṃ, no saññānānattaṃ paṭicca uppajjati dhātunānattan”ti. Aṭṭhamaṃ.

SN.14.9/(9) Bāhiraphassanānattasuttaṃ
   93. Sāvatthiyaṃ viharati …pe… “dhātunānattaṃ, bhikkhave, paṭicca uppajjati saññānānattaṃ, saññānānattaṃ paṭicca uppajjati saṅkappanānattaṃ, saṅkappanānattaṃ paṭicca uppajjati phassanānattaṃ phassanānattaṃ paṭicca uppajjati vedanānānattaṃ, vedanānānattaṃ paṭicca uppajjati chandanānattaṃ, chandanānattaṃ paṭicca uppajjati pariḷāhanānattaṃ, pariḷāhanānattaṃ paṭicca uppajjati pariyesanānānattaṃ pariyesanānānattaṃ paṭicca uppajjati lābhanānattaṃ. Katamañca, bhikkhave, dhātunānattaṃ? Rūpadhātu …pe… dhammadhātu– idaṃ vuccati, bhikkhave, dhātunānattaṃ”.
   “Kathañca, bhikkhave, dhātunānattaṃ paṭicca uppajjati saññānānattaṃ, saññānānattaṃ paṭicca uppajjati …pe… lābhanānattaṃ?
   “Rūpadhātuṃ, bhikkhave, paṭicca uppajjati rūpasaññā, rūpasaññaṃ paṭicca uppajjati rūpasaṅkappo, rūpasaṅkappaṃ paṭicca uppajjati rūpasamphasso, rūpasamphassaṃ paṭicca uppajjati rūpasamphassajā vedanā, rūpasamphassajaṃ vedanaṃ paṭicca uppajjati rūpacchando, rūpacchandaṃ paṭicca uppajjati rūpapariḷāho, rūpapariḷāhaṃ paṭicca uppajjati rūpapariyesanā, rūpapariyesanaṃ paṭicca uppajjati rūpalābho …pe… dhammadhātuṃ paṭicca uppajjati dhammasaññā, dhammasaññaṃ paṭicca uppajjati dhammasaṅkappo, dhammasaṅkappaṃ paṭicca uppajjati dhammasamphasso, dhammasamphassaṃ paṭicca uppajjati dhammasamphassajā vedanā, dhammasamphassajaṃ vedanaṃ paṭicca uppajjati dhammacchando, dhammacchandaṃ paṭicca uppajjati dhammapariḷāho, dhammapariḷāhaṃ paṭicca uppajjati dhammapariyesanā, dhammapariyesanaṃ paṭicca uppajjati dhammalābho
   “Evaṃ kho, bhikkhave, dhātunānattaṃ paṭicca uppajjati saññānānattaṃ, saññānānattaṃ paṭicca uppajjati …pe… pariyesanānānattaṃ, pariyesanānānattaṃ paṭicca uppajjati lābhanānattan”ti. Navamaṃ.

SN.14.10/(10) Dutiyabāhiraphassanānattasuttaṃ
   94. Sāvatthiyaṃ viharati …pe… “dhātunānattaṃ, bhikkhave, paṭicca uppajjati saññānānattaṃ, saññānānattaṃ paṭicca uppajjati saṅkappanānattaṃ phassa… vedanā… chanda… pariḷāha… pariyesanānānattaṃ paṭicca uppajjati lābhanānattaṃ; no lābhanānattaṃ paṭicca uppajjati pariyesanānānattaṃ, no pariyesanānānattaṃ paṭicca uppajjati pariḷāhanānattaṃ, no pariḷāhanānattaṃ paṭicca uppajjati …pe… chanda… vedanā… phassa… saṅkappa… saññānānattaṃ no saññānānattaṃ paṭicca uppajjati dhātunānattaṃ. Katamañca, bhikkhave, dhātunānattaṃ? Rūpadhātu …pe… dhammadhātu– idaṃ vuccati, bhikkhave, dhātunānattaṃ”.
   “Kathañca, bhikkhave, dhātunānattaṃ paṭicca uppajjati saññānānattaṃ, saññānānattaṃ paṭicca uppajjati saṅkappanānattaṃ? Phassa… vedanā… chanda… pariḷāha… pariyesanā… lābha… no lābhanānattaṃ paṭicca uppajjati pariyesanānānattaṃ, no pariyesanānānattaṃ paṭicca uppajjati pariḷāha… chanda… vedanā… phassa… no saṅkappanānattaṃ paṭicca uppajjati saññānānattaṃ, no saññānānattaṃ paṭicca uppajjati dhātunānattaṃ?
   “Rūpadhātuṃ, bhikkhave, paṭicca uppajjati rūpasaññā …pe… dhammadhātuṃ paṭicca uppajjati dhammasaññā, dhammasaññaṃ paṭicca uppajjati …pe… dhammapariyesanā, dhammapariyesanaṃ paṭicca uppajjati dhammalābho; no dhammalābhaṃ paṭicca uppajjati dhammapariyesanā, no dhammapariyesanaṃ paṭicca uppajjati dhammapariḷāho no dhammapariḷāhaṃ paṭicca uppajjati dhammacchando, no dhammacchandaṃ paṭicca uppajjati dhammasamphassajā vedanā, no dhammasamphassajaṃ vedanaṃ paṭicca uppajjati dhammasamphasso, no dhammasamphassaṃ paṭicca uppajjati dhammasaṅkappo, no dhammasaṅkappaṃ paṭicca uppajjati dhammasaññā, no dhammasaññaṃ paṭicca uppajjati dhammadhātu.
   “Evaṃ kho, bhikkhave, dhātunānattaṃ paṭicca uppajjati saññānānattaṃ, saññānānattaṃ paṭicca uppajjati …pe… saṅkappa… phassa… vedanā… chanda… pariḷāha… pariyesanā… lābha… no lābhanānattaṃ paṭicca uppajjati pariyesanānānattaṃ, no pariyesanānānattaṃ paṭicca uppajjati pariḷāhanānattaṃ, no pariḷāhanānattaṃ paṭicca uppajjati chandanānattaṃ, no chandanānattaṃ paṭicca uppajjati vedanānānattaṃ, no vedanānānattaṃ paṭicca uppajjati phassanānattaṃ, no phassanānattaṃ paṭicca uppajjati saṅkappanānattaṃ, no saṅkappanānattaṃ paṭicca uppajjati saññānānattaṃ, no saññānānattaṃ paṭicca uppajjati dhātunānattan”ti. Dasamaṃ.
   Nānattavaggo paṭhamo.
   Tassuddānaṃ–
   Dhātuphassañca no cetaṃ, vedanā apare duve;
   Etaṃ ajjhattapañcakaṃ, dhātusaññañca no cetaṃ.
   Phassassa apare duve, etaṃ bāhirapañcakanti.
南北傳經文比對(莊春江作):
  「獲得」,參看前經。