雜阿含378經[正聞本541經/佛光本377經](食相應/雜因誦/修多羅)(莊春江標點)
如是我聞:
一時,
佛住舍衛國祇樹給孤獨園。
爾時,
世尊告諸
比丘:
「有
四食,資益眾生,令得住世,攝受長養,何等為四?一者、
摶食,二者、
觸食,三、
意思食,四者、
識食。
諸比丘!於此四食有貪、有喜,識住增長,乃至……純大
苦聚集。
譬如:比丘!畫師若畫師弟子集種種彩,欲粧畫於色,作種種像。
諸比丘!於意云何?彼畫師、畫師弟子,寧能粧於色不?」
比丘白佛:「如是,世尊!能粧畫色。」
佛告比丘:
「於此四食有貪、有喜,識住增長,乃至……如是,純大苦聚集。
諸比丘!若於四食無貪、無喜,無有識住增長,乃至……如是,純大苦聚滅。
比丘!譬如:畫師、畫師弟子集種種彩,欲離於色有所粧畫,作種種像,寧能畫不?」
比丘白佛:
「不能,世尊!」
「如是,比丘!若於四食無貪、無喜,無有識住增長,乃至……如是,純大苦聚滅。」
佛說此經已,諸比丘聞佛所說,歡喜奉行。
相應部12相應64經/有貪經(因緣相應/因緣篇/修多羅)(莊春江譯)
住在舍衛城……(中略)。
「
比丘們!有這
四種食,為了已生成眾生的存續,或為了
求出生者的資助,哪四種?
或粗或細的物質食物,第二、
觸,第三、
意思,第四、
識。
比丘們!這四種食,為了已生成眾生的存續,或為了求出生者的資助。
比丘們!如果在物質食物上有貪,有歡喜,有渴愛,識在那裡確立、增長;識確立、增長之處,在那裡
有名色的下生;有名色的下生之處,在那裡有諸行的生長;有諸行的生長之處,在那裡有
未來再有的出生;有未來再有的出生之處,在那裡有未來的生、老、死;有未來的生、老、死之處,比丘們!我說:『那有愁,有悲,有
絕望。』
比丘們!如果在觸食上……(中略)比丘們!如果在意思食上……(中略)比丘們!如果在識食上有貪,有歡喜,有渴愛,識在那裡確立、增長;識確立、增長之處,在那裡有名色的下生;有名色的下生之處,在那裡有諸行的生長;有諸行的生長之處,在那裡有未來再有的出生;有未來再有的出生之處,在那裡有未來的生、老、死;有未來的生、老、死之處,比丘們!我說:『那有愁,有悲,有絕望。』
比丘們!猶如有染工或畫家,以染料、胭脂紅、鬱金黃、靛藍、深紅,在磨得很細緻的板或壁或白布上,創作出男人或女人完整且細緻的人像。同樣的,比丘們!如果在物質食物上有貪,有歡喜,有渴愛,識在那裡確立、增長;識確立、增長之處,在那裡有名色的下生;有名色的下生之處,在那裡有諸行的生長;有諸行的生長之處,在那裡有未來再有的出生;有未來再有的出生之處,在那裡有未來的生、老、死;有未來的生、老、死之處,比丘們!我說:『那有愁,有悲,有絕望。』
比丘們!如果在觸食上……(中略)比丘們!如果在意思食上……(中略)比丘們!如果在識食上有貪,有歡喜,有渴愛,識在那裡確立、增長;識確立、增長之處,在那裡有名色的下生;有名色的下生之處,在那裡有諸行的生長;有諸行的生長之處,在那裡有未來再有的出生;有未來再有的出生之處,在那裡有未來的生、老、死;有未來的生、老、死之處,比丘們!我說:『那有愁,有悲,有絕望。』
比丘們!如果在物質食物上沒有貪,沒有歡喜,沒有渴愛,識在那裡不確立、不增長;識不確立、不增長之處,在那裡沒有名色的下生;沒有名色的下生之處,在那裡沒有諸行的生長;沒有諸行的生長之處,在那裡沒有未來再有的出生;沒有未來再有的出生之處,在那裡沒有未來的生、老、死;沒有未來的生、老、死之處,比丘們!我說:『那不愁,不悲,不絕望。』
比丘們!如果在觸食上……(中略)比丘們!如果在意思食上……(中略)比丘們!如果在識食上沒有貪,沒有歡喜,沒有渴愛,識在那裡不確立、不增長;識不確立、不增長之處,在那裡沒有名色的下生;沒有名色的下生之處,在那裡沒有諸行的生長;沒有諸行的生長之處,在那裡沒有未來再有的出生;沒有未來再有的出生之處,在那裡沒有未來的生、老、死;沒有未來的生、老、死之處,比丘們!我說:『那不愁,不悲,不絕望。』
比丘們!猶如
重閣或重閣會堂,在北邊、南邊、東邊有窗戶,當太陽昇起時,光線經窗戶進入後,將確立(停留)在何處?」
「
大德!在西邊的牆壁。」
「比丘們!如果西邊沒牆壁,將確立(停留)在何處?」
「大德!在地面上。」
「比丘們!如果沒地面,將確立(停留)在何處?」
「大德!在水面上。」
「比丘們!如果沒水面,將確立(停留)在何處?」
「大德!不確立(不停留)。」
「同樣的,比丘們!如果在物質食物上沒有貪,沒有歡喜,沒有渴愛……(中略)比丘們!如果在觸食上……(中略)比丘們!如果在意思食上……(中略)比丘們!如果在識食上沒有貪,沒有歡喜,沒有渴愛,識在那裡不確立、不增長;識不確立、不增長之處,在那裡沒有名色的下生;沒有名色的下生之處,在那裡沒有諸行的生長;沒有諸行的生長之處,在那裡沒有未來再有的出生;沒有未來再有的出生之處,在那裡沒有未來的生、老、死;沒有未來的生、老、死之處,比丘們!我說:『那不愁,不悲,不絕望。』」
巴利語經文(台灣嘉義法雨道場流通的word版本)
SN.12.64/(4). Atthirāgasuttaṃ
64. Sāvatthiyaṃ viharati …pe… “cattārome, bhikkhave, āhārā bhūtānaṃ vā sattānaṃ ṭhitiyā sambhavesīnaṃ vā anuggahāya. Katame cattāro? Kabaḷīkāro āhāro oḷāriko vā sukhumo vā, phasso dutiyo, manosañcetanā tatiyā, viññāṇaṃ catutthaṃ. Ime kho, bhikkhave, cattāro āhārā bhūtānaṃ vā sattānaṃ ṭhitiyā sambhavesīnaṃ vā anuggahāya”.
“Kabaḷīkāre ce, bhikkhave, āhāre atthi rāgo atthi nandī atthi taṇhā, patiṭṭhitaṃ tattha viññāṇaṃ virūḷhaṃ. Yattha patiṭṭhitaṃ viññāṇaṃ virūḷhaṃ, atthi tattha nāmarūpassa avakkanti. Yattha atthi nāmarūpassa avakkanti, atthi tattha saṅkhārānaṃ vuddhi. Yattha atthi saṅkhārānaṃ vuddhi, atthi tattha āyatiṃ punabbhavābhinibbatti. Yattha atthi āyatiṃ punabbhavābhinibbatti, atthi tattha āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ. Yattha atthi āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ, sasokaṃ taṃ, bhikkhave, sadaraṃ sa-upāyāsanti vadāmi.
“Phasse ce, bhikkhave, āhāre …pe… manosañcetanāya ce, bhikkhave, āhāre… viññāṇe ce, bhikkhave, āhāre atthi rāgo atthi nandī atthi taṇhā, patiṭṭhitaṃ tattha viññāṇaṃ virūḷhaṃ. Yattha patiṭṭhitaṃ viññāṇaṃ virūḷhaṃ, atthi tattha nāmarūpassa avakkanti. Yattha atthi nāmarūpassa avakkanti, atthi tattha saṅkhārānaṃ vuddhi. Yattha atthi saṅkhārānaṃ vuddhi, atthi tattha āyatiṃ punabbhavābhinibbatti. Yattha atthi āyatiṃ punabbhavābhinibbatti, atthi tattha āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ. Yattha atthi āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ, sasokaṃ taṃ, bhikkhave, sadaraṃ sa-upāyāsanti vadāmi.
“Seyyathāpi bhikkhave, rajako vā cittakārako vā sati rajanāya vā lākhāya vā haliddiyā vā nīliyā vā mañjiṭṭhāya vā suparimaṭṭhe vā phalake bhittiyā vā dussapaṭṭe vā itthirūpaṃ vā purisarūpaṃ vā abhinimmineyya sabbaṅgapaccaṅgaṃ; evameva kho, bhikkhave, kabaḷīkāre ce āhāre atthi rāgo atthi nandī atthi taṇhā, patiṭṭhitaṃ tattha viññāṇaṃ virūḷhaṃ. Yattha patiṭṭhitaṃ viññāṇaṃ virūḷhaṃ, atthi tattha nāmarūpassa avakkanti. Yattha atthi nāmarūpassa avakkanti, atthi tattha saṅkhārānaṃ vuddhi. Yattha atthi saṅkhārānaṃ vuddhi, atthi tattha āyatiṃ punabbhavābhinibbatti. Yattha atthi āyatiṃ punabbhavābhinibbatti, atthi tattha āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ. Yattha atthi āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ, sasokaṃ taṃ, bhikkhave, sadaraṃ sa-upāyāsanti vadāmi.
“Phasse ce, bhikkhave, āhāre …pe… manosañcetanāya ce, bhikkhave, āhāre… viññāṇe ce, bhikkhave, āhāre atthi rāgo atthi nandī atthi taṇhā, patiṭṭhitaṃ tattha viññāṇaṃ virūḷhaṃ. Yattha patiṭṭhitaṃ viññāṇaṃ virūḷhaṃ, atthi tattha nāmarūpassa avakkanti. Yattha atthi nāmarūpassa avakkanti, atthi tattha saṅkhārānaṃ vuddhi. Yattha atthi saṅkhārānaṃ vuddhi, atthi tattha āyatiṃ punabbhavābhinibbatti. Yattha atthi āyatiṃ punabbhavābhinibbatti, atthi tattha āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ. Yattha atthi āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ, sasokaṃ taṃ, bhikkhave, sadaraṃ sa-upāyāsanti vadāmi.
“Kabaḷīkāre ce, bhikkhave, āhāre natthi rāgo natthi nandī natthi taṇhā, appatiṭṭhitaṃ tattha viññāṇaṃ avirūḷhaṃ. Yattha appatiṭṭhitaṃ viññāṇaṃ avirūḷhaṃ, natthi tattha nāmarūpassa avakkanti. Yattha natthi nāmarūpassa avakkanti, natthi tattha saṅkhārānaṃ vuddhi. Yattha natthi saṅkhārānaṃ vuddhi, natthi tattha āyatiṃ punabbhavābhinibbatti. Yattha natthi āyatiṃ punabbhavābhinibbatti, natthi tattha āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ. Yattha natthi āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ, asokaṃ taṃ, bhikkhave, adaraṃ anupāyāsanti vadāmi.
“Phasse ce, bhikkhave, āhāre …pe… manosañcetanāya ce, bhikkhave, āhāre… viññāṇe ce, bhikkhave, āhāre natthi rāgo natthi nandī natthi taṇhā, appatiṭṭhitaṃ tattha viññāṇaṃ avirūḷhaṃ. Yattha appatiṭṭhitaṃ viññāṇaṃ avirūḷhaṃ, natthi tattha nāmarūpassa avakkanti Yattha natthi nāmarūpassa avakkanti, natthi tattha saṅkhārānaṃ vuddhi. Yattha natthi saṅkhārānaṃ vuddhi, natthi tattha āyatiṃ punabbhavābhinibbatti. Yattha natthi āyatiṃ punabbhavābhinibbatti, natthi tattha āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ. Yattha natthi āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ, asokaṃ taṃ, bhikkhave, adaraṃ anupāyāsanti vadāmi.
“Seyyathāpi, bhikkhave, kūṭāgāraṃ vā kūṭāgārasālaṃ vā uttarāya vā dakkhiṇāya vā pācīnāya vā vātapānā sūriye uggacchante vātapānena rasmi pavisitvā kvāssa patiṭṭhitā” ti? “Pacchimāyaṃ, bhante, bhittiyan”ti. “Pacchimā ce, bhikkhave, bhitti nāssa kvāssa patiṭṭhitā”ti? “Pathaviyaṃ, bhante”ti. “Pathavī ce, bhikkhave nāssa kvāssa patiṭṭhitā”ti? “Āpasmiṃ, bhante”ti. “Āpo ce, bhikkhave, nāssa kvāssa patiṭṭhitā”ti? “Appatiṭṭhitā, bhante”ti. “Evameva kho, bhikkhave, kabaḷīkāre ce āhāre natthi rāgo natthi nandī natthi taṇhā …pe…
“Phasse ce, bhikkhave, āhāre… manosañcetanāya ce, bhikkhave, āhāre… viññāṇe ce, bhikkhave, āhāre natthi rāgo natthi nandī natthi taṇhā, appatiṭṭhitaṃ tattha viññāṇaṃ avirūḷhaṃ. Yattha appatiṭṭhitaṃ viññāṇaṃ avirūḷhaṃ, natthi tattha nāmarūpassa avakkanti. Yattha natthi nāmarūpassa avakkanti, natthi tattha saṅkhārānaṃ vuddhi. Yattha natthi saṅkhārānaṃ vuddhi, natthi tattha āyatiṃ punabbhavābhinibbatti Yattha natthi āyatiṃ punabbhavābhinibbatti, natthi tattha āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ. Yattha natthi āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ asokaṃ taṃ, bhikkhave, adaraṃ anupāyāsanti vadāmī”ti. Catutthaṃ.