增支部9集22經/未調馬經(莊春江譯)
「
比丘們!我將教導三種
未調馬與三種未調人、三種馬中良馬與三種人中良馬、三種賢駿馬(賢馬中駿馬)與三種
賢駿人,
你們要聽它!
比丘們!而哪三種是未調馬?比丘們!這裡,某一類未調馬是速度具足的、非
容色具足的、非高與寬具足的。比丘們!又,這裡,某一類未調馬是速度具足的、容色具足的、非高與寬具足的。比丘們!又,這裡,某一類未調馬是速度具足的、容色具足的、高與寬具足的,比丘們!這是三種未調馬。
比丘們!而哪三種是未調人?比丘們!這裡,某些未調人是速度具足的、非容色具足的、非高與寬具足的。比丘們!又,這裡,某些未調人是速度具足的、容色具足的、非高與寬具足的。比丘們!又,這裡,某些未調人是速度具足的、容色具足的、高與寬具足的。
比丘們!而怎樣未調人是速度具足的、非容色具足的、非高與寬具足的?比丘們!這裡,比丘如實知道『這是苦』,如實知道『這是苦
集』,如實知道『這是苦
滅』,如實知道『這是導向苦
滅道跡』,我說這是關於他的速度。又,在
阿毘達磨、阿毘毘奈耶上被問問題,放棄不回答,我說這是關於他的無容色。又,不是衣服、施食、臥坐處、病人需物、醫藥必需品的利得者,我說這是關於他的無高與寬,比丘們!這樣,未調人是速度具足的、非容色具足的、非高與寬具足的。
比丘們!而怎樣未調人是速度具足的與容色具足的、非高與寬具足的?比丘們!這裡,比丘如實知道『這是苦』……(中略)如實知道『這是導向苦滅道跡』,我說這是關於他的速度。又,在阿毘達磨、阿毘毘奈耶上被問問題,回答不放棄,我說這是關於他的容色。又,不是衣服、施食、臥坐處、病人需物、醫藥必需品的利得者,我說這是關於他的無高與寬,比丘們!這樣,未調人是速度具足的、容色具足的、非高與寬具足的。
比丘們!而怎樣未調人是速度具足的、容色具足的、高與寬具足的?比丘們!這裡,比丘如實知道『這是苦』……(中略)如實知道『這是導向苦滅道跡』,我說這是關於他的速度。又,在阿毘達磨、阿毘毘奈耶上被問問題,回答不放棄,我說這是關於他的容色。又,是衣服、施食、臥坐處、病人需物、醫藥必需品的利得者,我說這是關於他的高與寬,比丘們!這樣,未調人是速度具足的、容色具足的、高與寬具足的。比丘們!這是三種未調人。
比丘們!而哪三種是馬中良馬?比丘們!這裡,某一類馬中良馬……(中略)速度具足的、容色具足的、高與寬具足的,比丘們!這是三種馬中良馬。
比丘們!而哪三種是人中良馬?比丘們!這裡,某一類人中良馬……(中略)是速度具足的、容色具足的、高與寬具足的。
比丘們!而怎樣人中良馬……(中略)是速度具足的、容色具足的、高與寬具足的?比丘們!這裡,比丘以
五下分結的滅盡,成為
化生者、在那裡般涅槃者、不從那個世間返還者,我說這是關於他的速度。又,當被問到阿毘達磨、阿毘毘奈耶的問題時,回答不放棄,我說這是關於他的容色。又,是衣服、施食、臥坐處、病人需物、醫藥必需品的利得者,我說這是關於他的高與寬,比丘們!這樣,人中良馬是速度具足的、容色具足的、非高與寬具足的。比丘們!這是三種人中良馬。
比丘們!而哪三種是賢駿馬?比丘們!這裡,某一類賢駿馬……(中略)速度具足,具足容色,具足高與寬,比丘們!這是三種賢駿馬。
比丘們!而哪三種是賢駿人?比丘們!這裡,某一類賢駿人……(中略)速度具足,具足容色,具足高與寬。
比丘們!而怎樣賢駿人……(中略)是速度具足,具足容色,具足高與寬?比丘們!這裡,比丘以諸
漏的滅盡,以證智自作證後,在當生中
進入後住於無漏心解脫、慧解脫,我說這是關於他的速度。又,當被問到阿毘達磨、阿毘毘奈耶的問題時,回答不放棄,我說這是關於他的容色。又,是衣服、施食、臥坐處、病人需物、醫藥必需品的利得者,我說這是關於他的高與寬,比丘們!這樣是賢駿人速度具足,具足容色,具足高與寬。比丘們!這是三種賢駿人。」
按:AN.9.22顯然是AN.3.141、AN.3.142、AN.3.143的纂集。
AN.9.22/ 2. Assakhaḷuṅkasuttaṃ
22. “Tayo ca, bhikkhave, assakhaḷuṅke desessāmi tayo ca purisakhaḷuṅke tayo ca assaparasse tayo ca purisaparasse tayo ca bhadde assājānīye tayo ca bhadde purisājānīye. Taṃ suṇātha.
“Katame ca, bhikkhave, tayo assakhaḷuṅkā? Idha, bhikkhave, ekacco assakhaḷuṅko javasampanno hoti, na vaṇṇasampanno, na ārohapariṇāhasampanno. Idha pana, bhikkhave, ekacco assakhaḷuṅko javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca, na ārohapariṇāhasampanno. Idha pana, bhikkhave, ekacco assakhaḷuṅko javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca ārohapariṇāhasampanno ca. Ime kho, bhikkhave, tayo assakhaḷuṅkā.
“Katame ca, bhikkhave, tayo purisakhaḷuṅkā? Idha, bhikkhave, ekacco purisakhaḷuṅko javasampanno hoti, na vaṇṇasampanno, na ārohapariṇāhasampanno. Idha pana, bhikkhave, ekacco purisakhaḷuṅko javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca, na ārohapariṇāhasampanno. Idha pana, bhikkhave, ekacco purisakhaḷuṅko javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca ārohapariṇāhasampanno ca.
“Kathañca, bhikkhave, purisakhaḷuṅko javasampanno hoti, na vaṇṇasampanno na ārohapariṇāhasampanno? Idha, bhikkhave, bhikkhu ‘idaṃ dukkhan’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Idamassa javasmiṃ vadāmi. Abhidhamme kho pana abhivinaye pañhaṃ puṭṭho saṃsādeti, no vissajjeti. Idamassa na vaṇṇasmiṃ vadāmi. Na kho pana lābhī hoti cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ. Idamassa na ārohapariṇāhasmiṃ vadāmi. Evaṃ kho, bhikkhave, purisakhaḷuṅko javasampanno hoti, na vaṇṇasampanno na ārohapariṇāhasampanno.
“Kathañca, bhikkhave, purisakhaḷuṅko javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca, na ārohapariṇāhasampanno? Idha, bhikkhave, bhikkhu ‘idaṃ dukkhan’ti yathābhūtaṃ pajānāti …pe… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Idamassa javasmiṃ vadāmi. Abhidhamme kho pana abhivinaye pañhaṃ puṭṭho vissajjeti, no saṃsādeti. Idamassa vaṇṇasmiṃ vadāmi. Na kho pana lābhī hoti cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ. Idamassa na ārohapariṇāhasmiṃ vadāmi. Evaṃ kho, bhikkhave, purisakhaḷuṅko javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca, na ārohapariṇāhasampanno.
“Kathañca bhikkhave, purisakhaḷuṅko javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca ārohapariṇāhasampanno ca? Idha, bhikkhave, bhikkhu ‘idaṃ dukkhan’ti yathābhūtaṃ pajānāti …pe… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Idamassa javasmiṃ vadāmi. Abhidhamme kho pana abhivinaye pañhaṃ puṭṭho vissajjeti, no saṃsādeti. Idamassa vaṇṇasmiṃ vadāmi. Lābhī kho pana hoti cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ. Idamassa ārohapariṇāhasmiṃ vadāmi. Evaṃ kho, bhikkhave, purisakhaḷuṅko javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca ārohapariṇāhasampanno ca. Ime kho, bhikkhave, tayo purisakhaḷuṅkā.
“Katame ca, bhikkhave, tayo assaparassā? Idha, bhikkhave, ekacco assaparasso …pe… javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca ārohapariṇāhasampanno ca. Ime kho, bhikkhave, tayo assaparassā.
“Katame ca, bhikkhave, tayo purisaparassā? Idha, bhikkhave, ekacco purisaparasso …pe… javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca ārohapariṇāhasampanno ca.
“Kathañca bhikkhave, purisaparasso …pe… javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca ārohapariṇāhasampanno ca? Idha, bhikkhave, bhikkhu pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti, tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā. Idamassa javasmiṃ vadāmi. Abhidhamme kho pana abhivinaye pañhaṃ puṭṭho vissajjeti, no saṃsādeti. Idamassa vaṇṇasmiṃ vadāmi. Lābhī kho pana hoti cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ. Idamassa ārohapariṇāhasmiṃ vadāmi. Evaṃ kho, bhikkhave, purisaparasso javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca ārohapariṇāhasampanno ca. Ime kho, bhikkhave, tayo purisaparassā.
“Katame ca, bhikkhave, tayo bhaddā assājānīyā? Idha, bhikkhave, ekacco bhaddo assājānīyo …pe… javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca ārohapariṇāhasampanno ca. Ime kho, bhikkhave, tayo bhaddā assājānīyā.
“Katame ca, bhikkhave, tayo bhaddā purisājānīyā? Idha, bhikkhave, ekacco bhaddo purisājānīyo …pe… javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca ārohapariṇāhasampanno ca.
“Kathañca, bhikkhave, bhaddo purisājānīyo …pe… javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca ārohapariṇāhasampanno ca? Idha, bhikkhave, bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Idamassa javasmiṃ vadāmi. Abhidhamme kho pana abhivinaye pañhaṃ puṭṭho vissajjeti, no saṃsādeti. Idamassa vaṇṇasmiṃ vadāmi. Lābhī kho pana hoti cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ. Idamassa ārohapariṇāhasmiṃ vadāmi. Evaṃ kho, bhikkhave, bhaddo purisājānīyo javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca ārohapariṇāhasampanno ca. Ime kho, bhikkhave, tayo bhaddā purisājānīyā”ti. Dutiyaṃ.