增支部5集167經/舉罪經(莊春江譯)[SA.497]
在那裡，
尊者舍利弗召喚
比丘們：
「學友們！想要對他人舉罪的舉罪比丘現起自身內的五法後，他人能被舉罪。
哪五個？我將適當時機地說，非不適當時機地；我將真實地說，非不真實地；我將柔軟地說，非粗暴地；我將伴隨利益地說，非伴隨無利益地；我將慈心地說，非
內瞋地。學友們！想要對他人舉罪的舉罪比丘現起自身內的這五法後，他人能被舉罪。
學友們！這裡，我看見某一類人，被在不適當時機、非適當時機舉罪時成為發怒者；被不真實地、非真實地舉罪時成為發怒者；被粗暴地、非柔軟地舉罪時成為發怒者；被伴隨無利益地、非伴隨利益地舉罪時成為發怒者；被內瞋地、非慈心地舉罪時成為發怒者。
學友們！對被非法舉罪的比丘，無後悔從五方面應該被提供：『尊者被在不適當時機、非適當時機舉罪，你的無後悔是當然的；尊者被不真實地、非真實地舉罪，你的無後悔是當然的；尊者被粗暴地、非柔軟地舉罪，你的無後悔是當然的；尊者被伴隨無利益地、非伴隨利益地舉罪，你的無後悔是當然的；尊者被內瞋地、非慈心地舉罪，你的無後悔是當然的。』學友們！對被非法舉罪的比丘，無後悔從這五方面應該被提供。
學友們！對非法舉罪的比丘，後悔從五方面應該被提供：『學友！被你在不適當時機、非適當時機舉罪，你的後悔是當然的；學友！被你不真實地、非真實地舉罪，你的後悔是當然的；學友！被你粗暴地、非柔軟舉罪，你的後悔是當然的；學友！被你伴隨無利益地、非伴隨利益地舉罪，你的後悔是當然的；學友！被你內瞋地、非慈心地舉罪，你的後悔是當然的。』學友們！對非法舉罪的比丘，後悔從這五方面應該被提供，那是什麼原因？如是，其他比丘也不會想：『[他人]應該不真實地被舉罪。』
學友們！又，這裡，我看見某一類人，被在適當時機、非不適當時機舉罪時成為發怒者；被真實地、非不真實地舉罪時成為發怒者；被柔軟地、非粗暴地舉罪時成為發怒者；被伴隨利益地、非伴隨無利益地舉罪時成為發怒者；被慈心地、非內瞋地舉罪時成為發怒者。
學友們！對被[如]法舉罪的比丘，後悔從五方面應該被提供：『尊者被在適當時機、非不適當時機舉罪，你的後悔是當然的；尊者被真實地、非不真實地舉罪，你的後悔是當然的；尊者被柔軟地、非粗暴地舉罪，你的後悔是當然的；尊者被伴隨利益地、非伴隨無利益地舉罪，你的後悔是當然的；尊者被慈心地、非內瞋地舉罪，你的後悔是當然的。』學友們！對被法舉罪的比丘，後悔從這五方面應該被提供。
學友們！對法舉罪的比丘，無後悔從五方面應該被提供：『學友！被你在適當時機、非不適當時機舉罪，你的無後悔是當然的；學友！被你真實地、非不真實地舉罪，你的無後悔是當然的；學友！被你柔軟地、非粗暴地舉罪，你的無後悔是當然的；學友！被你伴隨利益地、非伴隨無利益地舉罪，你的無後悔是當然的；學友！被你慈心地、非內瞋地舉罪，你的無後悔是當然的。』學友們！對法舉罪的比丘，無後悔從這五方面應該被提供，那是什麼原因？如是，其他比丘也會想：『[他人]應該真實地被舉罪。』
學友們！被舉罪的人應該在二法上被住立：在真實上與在不動搖上。學友們！如果其他人也對我舉罪：在適當時機或不適當時機；真實地或不真實地；柔軟地或粗暴地；伴隨利益地或伴隨無利益地；慈心地或內瞋地，我都在二法上住立：在真實上與在不動搖上。如果我知道：『在我中有這個法。』我對他說：『有！在我中存在這個法。』如果我知道：『在我中沒有這個法。』我對他說：『沒有！在我中不存在這個法。』」
「舍利弗！被你說的即使是這樣，然而，這裡，一些無用的男子不取右繞。」
「
大德！凡那些人是無信者、為了生活非
以信從在家出家成為無家者、狡詐者、偽善者、欺騙者、掉舉者、傲慢者、浮躁者、饒舌者、言語散亂者、不在諸根上守護門者、不在飲食上知適量者、不專修清醒者、在
沙門身分上非有期待者、不在學上強烈尊重者、奢侈者、散漫者、在墮落上走在前面者、在獨居上放棄先頭者、懈怠者、缺乏活力者、
念已忘失者、不正知者、不得定者、心散亂者、劣慧者、愚蠢(聾啞)者，被我這樣說時，他們不取右繞。
大德！但，凡那些
善男子是以信從在家出家成為無家者、不狡詐者、不偽善者、不欺騙者、不掉舉者、不傲慢者、不浮躁者、不饒舌者、言語不散亂者、在諸根上守護門者、在飲食上知適量者、已專修清醒者、在沙門身分上有期待者、在學上強烈尊重者、不奢侈者、不散漫者、在墮落上放棄先頭者、在獨居上走在前面者、活力已被發動者、自我努力者、
念已現起者、正知者、得定者、心一境者、有慧者、不愚蠢者，被我這樣說時，他們取右繞。」
「舍利弗！凡那些人是無信者、為了生活非以信從在家出家成為無家者、狡詐者、偽善者、欺騙者、掉舉者、傲慢者、浮躁者、饒舌者、言語散亂者、不在諸根上守護門者、不在飲食上知適量者、不專修清醒者、在沙門身分上非有期待者、不在學上強烈尊重者、奢侈者、散漫者、在墮落上走在前面者、在獨居上放棄先頭者、懈怠者、缺乏活力者、念已忘失者、不正知者、不得定者、心散亂者、劣慧者、愚蠢(聾啞)者，令他們持續。
舍利弗！但，凡那些善男子是以信從在家出家成為無家者、不狡詐者、不偽善者、不欺騙者、不掉舉者、不傲慢者、不浮躁者、不饒舌者、言語不散亂者、在諸根上守護門者、在飲食上知適量者、已專修清醒者、在沙門身分上有期待者、在學上強烈尊重者、不奢侈者、不散漫者、在墮落上放棄先頭者、在獨居上走在前面者、活力已被發動者、自我努力者、念已現起者、正知者、得定者、心一境者、有慧者、不愚蠢者，舍利弗！你應該說他們，舍利弗！請你告誡
同梵行者們，舍利弗！請你教誡同梵行者們：『我將使同梵行者們從非法出罪後在正法上住立。』舍利弗！應該被你這麼學。」
AN.5.167/ 7. Codanāsuttaṃ
167. Tatra kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi– “codakena, āvuso, bhikkhunā paraṃ codetukāmena pañca dhamme ajjhattaṃ upaṭṭhāpetvā paro codetabbo”.
“Katame pañca? Kālena vakkhāmi, no akālena; bhūtena vakkhāmi, no abhūtena; saṇhena vakkhāmi, no pharusena; atthasaṃhitena vakkhāmi, no anatthasaṃhitena; mettacitto vakkhāmi, no dosantaro. Codakena, āvuso, bhikkhunā paraṃ codetukāmena ime pañca dhamme ajjhattaṃ upaṭṭhāpetvā paro codetabbo.
“Idhāhaṃ āvuso, ekaccaṃ puggalaṃ passāmi akālena codiyamānaṃ no kālena kupitaṃ, abhūtena codiyamānaṃ no bhūtena kupitaṃ, pharusena codiyamānaṃ no saṇhena kupitaṃ, anatthasaṃhitena codiyamānaṃ no atthasaṃhitena kupitaṃ, dosantarena codiyamānaṃ no mettacittena kupitaṃ.
“Adhammacuditassa, āvuso, bhikkhuno pañcahākārehi avippaṭisāro upadahātabbo – ‘akālenāyasmā cudito no kālena alaṃ te avippaṭisārāya; abhūtenāyasmā cudito no bhūtena alaṃ te avippaṭisārāya; pharusenāyasmā cudito no saṇhena, alaṃ te avippaṭisārāya anatthasaṃhitenāyasmā cudito no atthasaṃhitena, alaṃ te avippaṭisārāya; dosantarenāyasmā cudito no mettacittena, alaṃ te avippaṭisārāyā’ti. Adhammacuditassa, āvuso, bhikkhuno imehi pañcahākārehi avippaṭisāro upadahātabbo.
“Adhammacodakassa, āvuso, bhikkhuno pañcahākārehi vippaṭisāro upadahātabbo– ‘akālena te, āvuso, codito no kālena, alaṃ te vippaṭisārāya; abhūtena te, āvuso, codito no bhūtena, alaṃ te vippaṭisārāya; pharusena te, āvuso, codito no saṇhena, alaṃ te vippaṭisārāya; anatthasaṃhitena te, āvuso, codito no atthasaṃhitena, alaṃ te vippaṭisārāya; dosantarena te, āvuso, codito no mettacittena, alaṃ te vippaṭisārāyā’ti. Adhammacodakassa, āvuso, bhikkhuno imehi pañcahākārehi vippaṭisāro upadahātabbo. Taṃ kissa hetu? Yathā na aññopi bhikkhu abhūtena codetabbaṃ maññeyyāti.
“Idha panāhaṃ, āvuso, ekaccaṃ puggalaṃ passāmi kālena codiyamānaṃ no akālena kupitaṃ, bhūtena codiyamānaṃ no abhūtena kupitaṃ, saṇhena codiyamānaṃ no pharusena kupitaṃ, atthasaṃhitena codiyamānaṃ no anatthasaṃhitena kupitaṃ, mettacittena codiyamānaṃ no dosantarena kupitaṃ.
“Dhammacuditassa, āvuso, bhikkhuno pañcahākārehi vippaṭisāro upadahātabbo– ‘kālenāyasmā cudito no akālena, alaṃ te vippaṭisārāya; bhūtenāyasmā cudito no abhūtena, alaṃ te vippaṭisārāya; saṇhenāyasmā cudito no pharusena, alaṃ te vippaṭisārāya; atthasaṃhitenāyasmā cudito no anatthasaṃhitena, alaṃ te vippaṭisārāya; mettacittenāyasmā cudito no dosantarena, alaṃ te vippaṭisārāyā’ti. Dhammacuditassa āvuso, bhikkhuno imehi pañcahākārehi vippaṭisāro upadahātabbo.
“Dhammacodakassa, āvuso, bhikkhuno pañcahākārehi avippaṭisāro upadahātabbo– ‘kālena te, āvuso, codito no akālena, alaṃ te avippaṭisārāya; bhūtena te, āvuso, codito no abhūtena, alaṃ te avippaṭisārāya; saṇhena te, āvuso, codito no pharusena, alaṃ te avippaṭisārāya; atthasaṃhitena te, āvuso, codito no anatthasaṃhitena, alaṃ te avippaṭisārāya; mettacittena te, āvuso, codito no dosantarena, alaṃ te avippaṭisārāyā’ti. Dhammacodakassa, āvuso, bhikkhuno imehi pañcahākārehi avippaṭisāro upadahātabbo. Taṃ kissa hetu? Yathā aññopi bhikkhu bhūtena coditabbaṃ maññeyyāti.
“Cuditena, āvuso, puggalena dvīsu dhammesu patiṭṭhātabbaṃ– sacce ca, akuppe ca. Maṃ cepi, āvuso, pare codeyyuṃ kālena vā akālena vā bhūtena vā abhūtena vā saṇhena vā pharusena vā atthasaṃhitena vā anatthasaṃhitena vā mettacittā vā dosantarā vā, ahampi dvīsuyeva dhammesu patiṭṭhaheyyaṃ– sacce ca, akuppe ca. Sace jāneyyaṃ– ‘attheso mayi dhammo’ti, ‘atthī’ti naṃ vadeyyaṃ– ‘saṃvijjateso mayi dhammo’ti. Sace jāneyyaṃ– ‘nattheso mayi dhammo’ti, ‘natthī’ti naṃ vadeyyaṃ– ‘neso dhammo mayi saṃvijjatī’ti.
“Evampi kho te, sāriputta, vuccamānā atha ca panidhekacce moghapurisā na padakkhiṇaṃ gaṇhantī”ti.
“Ye te, bhante, puggalā assaddhā jīvikatthā na saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā saṭhā māyāvino ketabino uddhatā unnaḷā capalā mukharā vikiṇṇavācā indriyesu aguttadvārā bhojane amattaññuno jāgariyaṃ ananuyuttā sāmaññe anapekkhavanto sikkhāya na tibbagāravā bāhulikā sāthalikā okkamane pubbaṅgamā paviveke nikkhittadhurā kusītā hīnavīriyā muṭṭhassatino asampajānā asamāhitā vibbhantacittā duppaññā eḷamūgā, te mayā evaṃ vuccamānā na padakkhiṇaṃ gaṇhanti.
“Ye pana te, bhante, kulaputtā saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā asaṭhā amāyāvino aketabino anuddhatā anunnaḷā acapalā amukharā avikiṇṇavācā indriyesu guttadvārā bhojane mattaññuno jāgariyaṃ anuyuttā sāmaññe apekkhavanto sikkhāya tibbagāravā na bāhulikā na sāthalikā okkamane nikkhittadhurā paviveke pubbaṅgamā āraddhavīriyā pahitattā upaṭṭhitassatino sampajānā samāhitā ekaggacittā paññavanto aneḷamūgā, te mayā evaṃ vuccamānā padakkhiṇaṃ gaṇhantīti.
“Ye te, sāriputta, puggalā assaddhā jīvikatthā na saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā saṭhā māyāvino ketabino uddhatā unnaḷā capalā mukharā vikiṇṇavācā indriyesu aguttadvārā bhojane amattaññuno jāgariyaṃ ananuyuttā sāmaññe anapekkhavanto sikkhāya na tibbagāravā bāhulikā sāthalikā okkamane pubbaṅgamā paviveke nikkhittadhurā kusītā hīnavīriyā muṭṭhassatino asampajānā asamāhitā vibbhantacittā duppaññā eḷamūgā, tiṭṭhantu te.
“Ye pana, te sāriputta, kulaputtā saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā asaṭhā amāyāvino aketabino anuddhatā anunnaḷā acapalā amukharā avikiṇṇavācā indriyesu guttadvārā bhojane mattaññuno jāgariyaṃ anuyuttā sāmaññe apekkhavanto sikkhāya tibbagāravā na bāhulikā na sāthalikā okkamane nikkhittadhurā paviveke pubbaṅgamā āraddhavīriyā pahitattā upaṭṭhitassatino sampajānā samāhitā ekaggacittā paññavanto aneḷamūgā, te tvaṃ, sāriputta, vadeyyāsi Ovada, sāriputta sabrahmacārī; anusāsa, sāriputta, sabrahmacārī– ‘asaddhammā vuṭṭhāpetvā saddhamme patiṭṭhāpessāmi sabrahmacārī’ti. Evañhi te, sāriputta, sikkhitabban”ti. Sattamaṃ.