增支部4集164經/忍耐經第一(莊春江譯)
「
比丘們!有這
四種行道,哪四種?不忍耐的行道、忍耐的行道、調御行道、寂靜行道。比丘們!而哪一種是不忍耐的行道?比丘們!這裡,某位對辱罵者回罵;對激怒者回激怒;對爭論者回爭論,比丘們!這被稱為不忍耐的行道。
比丘們!而哪一種是忍耐的行道?比丘們!這裡,某位對辱罵者不回罵;對激怒者不回激怒;對爭論者不回爭論,比丘們!這被稱為忍耐的行道。
比丘們!而哪一種是調御行道?比丘們!這裡,比丘以眼見色後,不成為相的執取者、
細相的執取者,因那個理由,
貪婪、憂諸惡不善法會
流入那位住於眼根不自制者。他走向為了那個的
自制,守護眼根,在眼根上來到自制;以耳聽聲音後……以鼻聞氣味後……以舌嚐味道後……以身觸
所觸後……以意識知法後,不成為相的執取者、細相的執取者,因那個理由,貪婪、憂諸惡不善法會流入那位住於意根不自制者。他走向為了那個的自制,保護意根,在意根上來到自制,比丘們!這被稱為調御行道。
比丘們!而哪一種是寂靜行道?比丘們!這裡,比丘對已生起的欲尋不忍受,使走到捨斷、除去、平息、作終結、不存在,對已生起的惡意尋……(中略)對已生起的
加害尋……對已生起的諸惡不善法不忍受,使走到捨斷、除去、平息、作終結、不存在,比丘們!這被稱為寂靜行道。比丘們!這是四種行道。」
AN.4.164/ 4. Paṭhamakhamasuttaṃ
164. “Catasso imā, bhikkhave, paṭipadā. Katamā catasso? Akkhamā paṭipadā, khamā paṭipadā, damā paṭipadā, samā paṭipadā. Katamā ca, bhikkhave, akkhamā paṭipadā? Idha, bhikkhave, ekacco akkosantaṃ paccakkosati, rosantaṃ paṭirosati, bhaṇḍantaṃ paṭibhaṇḍati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, akkhamā paṭipadā.
“Katamā ca, bhikkhave, khamā paṭipadā? Idha, bhikkhave, ekacco akkosantaṃ na paccakkosati, rosantaṃ na paṭirosati, bhaṇḍantaṃ na paṭibhaṇḍati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, khamā paṭipadā.
“Katamā ca, bhikkhave, damā paṭipadā? Idha, bhikkhave, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī; yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati; rakkhati cakkhundriyaṃ; cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjati. Sotena saddaṃ sutvā… ghānena gandhaṃ ghāyitvā… jivhāya rasaṃ sāyitvā… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā… manasā dhammaṃ viññāya na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī; yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati rakkhati manindriyaṃ; manindriye saṃvaraṃ āpajjati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, damā paṭipadā.
“Katamā ca, bhikkhave, samā paṭipadā? Idha, bhikkhave, bhikkhu uppannaṃ kāmavitakkaṃ nādhivāseti pajahati vinodeti sameti byantīkaroti anabhāvaṃ gameti; uppannaṃ byāpādavitakkaṃ …pe… uppannaṃ vihiṃsāvitakkaṃ… uppannuppanne pāpake akusale dhamme nādhivāseti pajahati vinodeti sameti byantīkaroti anabhāvaṃ gameti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, samā paṭipadā. Imā kho, bhikkhave, catasso paṭipadā”ti. Catutthaṃ.